1 2017baner1 2017_baner2 3

Historia miejscowości

 

 Gminę Rakszawa tworzą trzy miejscowości: Rakszawa, Węgliska i Wydrze. Na terenie gminy wyróżniono pięć sołectw:    Rakszawa Dolna, Rakszawa Górna, Kąty Rakszawskie, Węgliska oraz Wydrze (powierzchnia 6637 ha, ludność 7373 na koniec 2016 r.).

  Rakszawa to jedna z większych wsi w Polsce. Nazwa jej wywodzi się od raków i szuwarów. Słabe gleby spowodowały w przeszłości, że ludność Rakszawy zaczęła wykorzystywać inne surowce oraz złoża mineralne dostępne na terytorium wsi. 

   W południowej części wsi rozwinął się "przemysł" żelazny i węglarski. Świadczy o tym nazwa przysiółków Rakszawy, Dymarka i Budy. W przysiółku Dymarka wytapiano rudę darniową w piecach dymarskich, zaś węgiel drzewny potrzebny do wytopu pozyskiwano w przysiółku Budy. Na Budach oprócz węgla drzewnego w mielerzach wyrabiano również dziegieć - gęstą ciecz, będącą produktem suchej destylacji drewna. Do procesu używano najczęściej sosnowych pniaków, jednak najlepszy dziegieć uzyskiwano z kory brzozowej.

    Mieszkańcy północnej Rakszawy do tej pory wykonują beczki i inne naczynia z drewnianych klepek oraz warzochy, stołki, drabiny itp. Ponadto północna Rakszawa znana była z wyrobu mioteł z gałęzi brzozowych oraz wyrobu drewnianych kół do kolców pługu (kolcarze z Kątów Rakszawskich). 

    W środkowej części wsi rozwijało się włókiennictwo, którego tradycje sięgają XVI w., kiedy to, wołoscy pasterze osiedlali tereny Polski. Dotarli również do Rakszawy, stąd powstała nazwa przysiółku Wołochy. Wołosi przynieśli ze sobą sztukę przerobu wełny owczej na sukno. W samym przysiółku Wołochy w II poł. XIX w. było około 100 sukienników. Szczególna pamięć zachowała się o najlepszym sukienniku Jakubie Basaku, w którego rodzinie zawód sukiennika był dziedziczony. Chłopska produkcja sukna dotrwała do I wojny światowej. Jednak wyparły ją nowe formy organizacyjne produkcji. Już pod koniec XIX w. z inicjatywy posła na Sejm Krajowy we Lwowie Bolesława Żardeckiego powstała w 1889 r. manufaktura sukiennicza oraz w 1893 r. Krajowa Szkoła Sukiennicza. W 1912 r. rozpoczęła się budowa Fabryki Sukna, która działała do 2005 r. W XIX w. we dworze Franciszka Gozdowicza warzono 80 beczek piwa. Na przełomie XIX/XX w. we wsi funkcjonował Browar Salomona i Leona Dornfestów i Chaima Weissa. Działało 7 foluszy i 6 wodnych młynów. Obecnie - od 1993 r. - tradycję warzenia piwa kontynuuje Browar Van Pur S.A. w Rakszawie. Tradycje związane z budową pieców - dymarek i wytopem żelaza oraz tradycje tkackie podtrzymuje Gminny Ośrodek Kultury i Czytelnictwa w Rakszawie.

 

Henryk Walawender, Historia Rakszawy, Rakszawa 1977

Rakszawa na turystycznym szlaku (2010/2011 r.)

Rakszawa w podkarpackim (15.01.2013 r.)

 

 

 

 

 

 

 

Gminny Ośrodek Kultury i Czytelnictwa w Rakszawie, Rakszawa 340, 37-111 Rakszawa
tel.: 17 226 12 89, email: gokic@gokic.rakszawa.pl
NIP: 815-10-00-657
projekt i hosting: INTERmedi@  |  zarządzane przez: CMS - FSI
Poprawny HTML 4.01 Transitional Poprawny arkusz CSS Poprawne kodowanie UTF-8
Niniejszy serwis internetowy stosuje pliki cookies (tzw. ciasteczka). Informacja na temat celu ich przechowywania i sposobu zarządzania znajduje się w Polityce prywatności.
Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie informacji zawartych w plikach cookies - zmień ustawienia swojej przeglądarki.
x